Lastovo to archipelag wysp z największą wyspą Lastovo, mającą powierzchnię 46,87 km2, długość 9,8 km i szerokość 5,8 km i długość linii brzegowej 46,4 km, z najwyższym punktem (Hum) 415 mnpm. Lastovo znajduje się około 13 km na południe od wyspy Korčula i jest jedną z najbardziej odległych od wybrzeża, zamieszkałych (792 osoby w 2011 roku) wysp na Adriatyku. Archipelag Lastovo składa się z 46 wysp, z których największymi są Sušac, Prežba i Mrčara. Na wschód od wyspy Lastovo znajduje się grupa wysp Lastovnjaci. Lastovo znajduje się na trasie Vis – Dubrownik i jest rzadziej odwiedzana przez żeglarzy i turystów niż znajdujące się w pobliżu wyspy Korčula i Mljet. Turyści mogą dostać się na Lastovo, ze Splitu (promem 5 godzin, katamaranem 2,5 godziny) lub z Veli Luka na Korčuli – prom dopływa do portu promowego w Ubli.
Żeglarze powinni koniecznie odwiedzić malowniczą zatokę Velji Lago, gdzie przed hotelem w Pasadur znajduje się nabrzeże z muringami, prądem i wodą, która czasami bywa słonawa (bočata lub brakična voda), dlatego warto ją spróbować przed napełnieniem zbiorników. W hotelu dostępne są natryski i WC. W wolnym czasie warto zrobić stąd spacer do Ublji, drogą z której można podziwiać zatokę. Na wyspie można wypożyczyć rowery lub skutery co pozwala na dokładniejszą penetrację wyspy. W północno-zachodniej części zatoki znajduje się dawny port wojenny z wykutymi w skałach tunelami. Po drugiej wojnie światowej wyspa była bazą wojskową i dostęp do niej przez cudzoziemców był niemożliwy – zakaz ten został zniesiony w 1989 roku. Z Velji Lago można popłynąć na wschód , mijając zatokę Skrivena Luka z przylądkiem Struga na którym znajduje się wybudowana w 1839 roku latarnia morska.
Płynąc dalej wokół wyspy dopłyniemy do osłoniętej zatoki Zaklopatica, gdzie można stanąć przy jednej z trzech restauracji zapewniających muringi, prąd i wodę.
Z Zaklopaticy warto wybrać się na spacer do Lastova, największej osady na wyspie, położonej na zboczach wzgórz okalających żyzną dolinę krasową. Miasto, ze swoją pochodzącą z XV i XVI wieku, renesansową zabudową, jest pomnikiem kultury. Znajduje się tu kilka kościołów, z których największym jest wybudowany w 1474 roku kościół św. Kuźmy i Damiana, będący główną świątynią na wyspie.
W Lastowie warto zwrócić uwagę na charakterystyczne kominy, nazywane fumarami. Ich konstrukcja umożliwia efektywne odprowadzanie dymu przy silnych, wiejących z różnych kierunków wiatrów. Kominy mają charakterystyczne, często zdobione, cylindryczne osłony i nie znajdzie się tu podobno dwóch identycznych kominów. Warto wejść na dominujące nad osadą wzgórze ze znajdującymi się na szczycie fortem Glavica i stacją meteorologiczną, skąd roztacza się wspaniały widok na Lastovo oraz znajdującą się na północy Korčulą.
Wyrazem docenienia piękna archipelagu, ustanowienie w roku 2006 rezerwatu przyrody Park prirode Lastovo w skład którego wchodzą wyspa Lastovo oraz otaczające ją wysepki i podwodne skały. Warto tu przypłynąć, a kto raz tu był, z pewnością będzie chciał tu kiedyś powrócić.
Tekst i zdjęcia: Tomasz Lipiński
