Jezioro Mikołajskie

Jezioro Mikołajskie ma typ rynnowy, co oznacza, że stanowi ono część rynny jeziornej, która zmierza w kierunku z południowej części Jeziora Bełdany (granicę wytycza cypel półwyspu Popielskiego Rogu) na północną m.in. w stronę Mikołajek do Jeziora Tałty. Położone jest w dorzeczu Pisy, w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich na zachód od potężnego Jeziora Śniardwy, na południe od Jeziora Łuknajno, w bliskiej okolicy Dybowa. Swój piękny krajobraz zawdzięcza między innymi umiejscowieniu w części Puszczy Piskiej i okolicy Mazurskiego Parku Krajobrazowego.


Jezioro Mikołajskie przedstawia się w liczbach następująco:

– głębokość maksymalna: ponad 25 m, średnia: ponad 11 m,

– całkowita powierzchnia: ok 5.8 km długości i ok. 1.5 km szerokości.

Jezioro Mikołajskie nie posiada konkretnie wyszczególnionych granic. Jego obszar przyjmuje się umownie, jako część większych zbiorników wodnych, traktując go tym samym jako swoisty „łącznik”, zasilany otaczającymi wodami.

Akwen ma ciekawe ukształtowanie; na wodach pobliskiego Jeziora Bełdany leży kilka niewielkich wysp: Wyspa Piaseczna (na wysokości miejscowości Piaski) i jej mniejsza siostra na północnym zachodzie oraz dalej, ku północy – Wyspa Kamieńska. Kolejna, niewielka wysepka jest położona bardziej na północ, znajduje się na wysokości Siedliska Wierzba, które jest częścią sporego półwyspu. Sąsiaduje z nim kolejny półwysep – Dybowski Róg, który łączy kanał, prowadzący na szerokie wody Jeziora Śniardwy.

Teren wód został ukształtowany około 10.000 lat temu, podczas fazy zlodowacenia (tzw. lądolodu) bałtyckiego, najmłodszego ze zlodowaceń plejstoceńskich. Cofający się lodowiec kontynentalny usypywał wzgórza tzw. morenowe (nanosząc materiały glinne, głazy i żwir). Pozostawione w zagłębieniach bryły martwego lodu po stopnieniu utworzyły, tzw. misy wytopiskowe. Kanały i typ rynnowy jezior, powstały na skutek ruchu rzek podlodowcowych, wypłukujących grunt i jednocześnie tworzących lej brzegowy.

W taki sposób powstała jedna z najbardziej malowniczych części Polski. Kraina Wielkich Jezior Mazurskich jest bogata w faunę i florę i przede wszystkim jest przystosowana dla osób aktywnych. Główne atrakcje naturalnie polegają na wykorzystaniu wody.

Jezioro Mikołajskie zostało zakwalifikowane do trzeciej klasy pod względem czystości. Oznacza to, że woda może zostać wykorzystana w przemyśle i gospodarstwie, lecz nie nadaje się do spożywania dla ludzi i zwierząt.

Produktywność biologiczna (trofia) jest zbliżona do przeżyźnienia: jezioro jest nieco przeciążone substancjami organicznymi – w tym wypadku pochodzenia ściekowego, a więc działalnością człowieka. Oznacza to zmniejszenie ilości tlenu, znaczne stężenie fenoli, zawartość fosforanów. Na podwyższenie czystości wód jeziora ma wpływ oczyszczalnia ścieków w Mikołajkach. Bakteriologiczne badania wykazały dobry stan sanitarny zbiornika: zakwalifikowano je do klasy I.

Jezioro Mazurskie charakteryzuje się także zróżnicowaną roślinnością zanurzoną (ramienice, rogatek, moczarka, edestnica), a jego dno jest wysoce urozmaicone.

Większy obszar brzegowy w zależności od części jeziora, zajmują lasy. Przeważają wysokie i strome brzegi, które w miejscach stworzonych przystani, stają się wypłaszczone i łagodniejsze, dostosowane do potrzeb cumowania łodzi i noclegów przy ognisku. Największa część odkrytych brzegów (pola, łąki, polany), znajduje się na wschodnich obrzeżach, a na przeciwnych – zachodnich, panuje całkowite zalesienie (Puszcza Piska). Rosną tu głównie drzewa iglaste (sosny świerki), ale także często brzozy, osiki, klony i dęby (głównie w południowej części Puszczy). W lasach panuje klimat kontynentalny i morski. Na terenie Mazurskiego Parku roi się od jego stałych mieszkańców: jeleni, łosi, dzików, zajęcy, lisów, kun, wilków, czy gronostajów.

Na najbardziej rozbudowanej części – północnej, niemal każdy brzeg stanowią rozbudowania najpopularniejszej przystani mazurskiej – Mikołajek. Istnieje tu duży Port Mikołajki, Wioska Żeglarska, jeden z największych i najbardziej ekskluzywnych hoteli, spora baza noclegowa (bardzo zróżnicowana cenowo) oraz kilka ciekawych obiektów architektonicznych.


Dla żeglarzy Jezioro Mikołajskie może stanowić część dłuższego rejsu, który zaczynie się od brzegu Jeziora Seksty, poprowadzi przez Śniardwy, gdzie w końcu przez część Jeziora Mikołajskiego, będzie kontynuowany Jeziorem Tałty, aż do Jeziora Ryńskiego. Taki rejs można rozłożyć na kilka przystanków, które pozwolą na bliższe poznanie krajobrazu i przyrody jednej z najpiękniejszych części Polski. Dla lepszego rozpoznania radzi się zarezerwowanie kilku dni i nastawienie się na każdorazową zmianę miejsca noclegu. Pozwoli to na spędzenie kilku pięknych chwil na łonie natury, wędkowanie, spacery, kolację przy ognisku z widokiem na spektakularne zachody słońca, by następnego dnia ruszyć w klubowy świat szant w żeglarskich barach Mikołajek.

Osoby zainteresowane ciekawymi obiektami, mogą zatrzymać się w Popielnie, gdzie znajduje się stacja badawcza PAN i hodowla koników polskich. Można tu również zobaczyć z bliska bobry i w niewielkim muzeum poznać historię ich gatunku. Znajduje się tam także zabytkowa wystawa sań i powozów. W okolicy Dybowa dla amatorów wodnych szaleństw, największą atrakcją będzie Aquapark, a dla historyków za obowiązek uważa się zwiedzanie mikołajskiego Muzeum Reformacji Polskiej.

Najbardziej inspirującym i intrygującym aspektem dla wnikliwych turystów jest poznanie legendy Króla Sielaw. O poznanie jej szczegółów trzeba zawalczyć samemu. Najlepiej, rozmawiając ze starszymi mieszkańcami miasta, siedząc na słonecznej ławeczce w porcie, sącząc lokalny rum.

 

Autor: Agata Sugak