Katedra Notre-Dame

Francja to państwo zachodniej Europy, które znajduje się w sąsiedztwie Belgii, Luksemburgu, Niemiec, Szwajcarii, Włoch, Monako, Andory i Hiszpanii. Należy do czołówki najlepiej rozwiniętych krajów świata i zajmuje nieco dalsze miejsce, jeśli chodzi o warunki życia. Kraj poprzez swoją liczbę ludności, sytuację gospodarczą i wysoki poziom armii stanowi jedno z najsilniejszych państw. Stolicą jest Paryż, który jest odwiedzany cały rok przez tysiące turystów. Dzieje się tak niewątpliwie ze względu na wiele różnorodnych atrakcji, które miasto ma do zaoferowania. Jedną z takich punktów jest katedra Notre-Dame.

Katedra Notre-Dame jest przedstawicielem gotyckiej architektury. Swoją popularność zawdzięcza znanej powieści „Dzwonnik z Notre Dame”,dzieła francuskiego twórcy Victora Hugo. Dzięki temu do katedry przyjeżdżają nie tylko fani gotyku, lecz Ci, którzy zagłębili się w historię XV-wiecznej Francji przedstawionej w dziele. Wszystko to sprawia,że świątynia jest jedną z najbardziej znanych na świecie i odwiedza ją każdy, kto zawitał do Paryża.

Dosłowne tłumaczenie nazwy katedry to „Nasza Pani”,która niewątpliwie odnosi się do Matki Boskiej. Powstała na wyspie na Sekwanie (Île de la Cité) na pozostałościach po wcześniejszych, dwóch budowlach sakralnych, które prawdopodobnie powstały jeszcze przed X wiekiem. Budowa świątyni trwała prawie 200 lat(1163-1345), lecz efekt końcowy wart jest tyle lat oczekiwania.

W planach kościół miał składać się jedynie z trzech, niezbyt małych kapliczek, jednak plan uległ znacznej zmianie, gdyż w środku widzimy długie prezbiterium, podwójne przejście na półkolu oraz pięć dużych naw, które dopełnia nawa krzyżowa. Zmiana ta nastąpiła pod koniec XIII wieku i miała na celu rozbudowanie i zwiększenie powierzchni wnętrza. Dwie charakterystyczne wieże mimo wielu podobieństw nie są takie same. Cecha ta charakteryzowała w epoce średniowiecza jedynie arcybiskupstwa. W ten sposób w pierwszej połowie XVII wieku Paryż, dzięki budowli, został przyjęty do tak zacnego grona. Szerokość przednich elewacji tworzą trzy portale, z których środkowy jest najszerszy. Możemy zobaczyć na jego powierzchni scenę Sądu Ostatecznego, który dzięki świetnej wizji wykonawcy sprawia niesamowite, przestrzenne wrażenie, jakbyśmy widzieli go w technologii 3D. Efekt ten zapewnia wyrzeźbienie wielu figur wokół sceny głównej, które w wielu rzędach ozdabiają kolumny. Wnikliwsze spojrzenie się tej fasadzie odsłania jej asymetryczny charakter.

Lewa strona jest poświęcona w całości Matce Boskiej i pochodzi z XIII wieku, przedstawiając najważniejsze chwile jej życia(zwiastowanie,narodzenie Boga,zmartwychwstanie). Kolumna dzieląca elementy przy oknach wyposażona jest w figurkę Najświętszej Marii Panny z Dzieciątkiem, nad którymi dostrzegamy jej koronację. Trójkątne obramowanie to element, który zwraca uwagę, gdy przyglądamy się łukowi kolumny.

Prawa kolumna – portal św.Anny- powstał w XIII wieku, lecz zawiera rzeźby z wcześniejszego okresu- końca XII wieku, co stanowi najstarsze dzieła, znajdujące się w świątyni. Prawie pod sufitem dostrzegamy płaskorzeźbę Matki Boskiej Tronującej z Dzieciątkiem, której towarzyszy pomysłodawca Notre-Dame Maurice de Sully i ówczesny król Francji Ludwik VII, których element boskości jest podkreślony przez otaczające ich ze wszystkich stron anioły.

Środkowa część, tworząca scenę Sądu Ostatecznego pochodzi z pierwszej połowy XIII wieku, ale tylko kilka części zachowało się w oryginale (postać Chrystusa), a reszta rzeźby jest wynikiem rekonstrukcji przeprowadzonej przez ekspertów w XIX wieku. Nad środkowym wejściem widzimy element rozświetlający ciemne wnętrze, którym jest rozeta.

Kolejnymi elementami charakterystycznymi nie tylko dla kościołów gotyckich jest niezliczona ilość witraży, które zachwycają odwiedzających łunami kolorowych świateł, wprowadzające tajemniczy klimat i dodając wrażeń. Zwiedzający ma okazję podziwiać charakterystyczne dla gotyku rząd kilkunastu płaskorzeźb na ścianach, które tworzą tzw. galerię królewską.

Niezastąpionym elementem każdego kościoła są niewątpliwie organy. Notre-Dame może się pochwalić wielkimi organami, które od końca XX wieku są po renowacji i w tej chwili są w bardzo dobrym stanie i będą służyć jeszcze przez długi czas. Ponad 7 tysięcy piszczałek, nieco ponad 100 głosów i pedał to części składowe, które tworzą instrument. Atutem i dużym ułatwieniem jest pomoc w sterowaniu organami systemem komputerowym. Organom towarzyszą organy chórowe z 1969 roku, które wspiera główną aparaturę 30 głosami i 2 manuałami. Od 2004 roku organistą jest Johann Vexo.

Katedra posiada element polski, który odnajdujemy w relikwiarzu drzewa Krzyża Świętego, który zniknął po abdykacji króla Jana II Kazimierza. Skarb ten towarzyszył Polsce w koronacjach władców, poczynając od Władysława Jagiełły. Drugą cząstką polskości jest fakt zmiany nazwy placu przed Notre-Dame w 2006 roku, który przyjął nazwę naszego wielkiego rodaka- Jana Pawła II. W ten sposób udając się do Paryża przed kościołem podziwiamy „Dziedziniec Notre Dame- Plac Jana Pawła II”.

Świątynia przeszła swoje i nie zawsze była odporna na otaczające ją konflikty. Dach zawalił się podczas Rewolucji Francuskiej, a przed zburzeniem ochroniło ją jedynie ryzyko niebezpieczeństwa pobliskich budowli. W tamtym czasie katedra była nazywana „Świątynią Rozumu”.

Autor: Eliza Ziółek