Wyspa miłości – często tak właśnie określa się Cypr, niewielkie państwo położone na jednej ze śródziemnomorskich wysp, gdzie według mitów narodziła się Afrodyta.
To miejsce jest coraz częstszym celem podróży turystycznych. Do powodów z pewnością można zaliczyć niedrogi koszt takiej wycieczki, ciepły klimat i chęć poznania słynnej, śródziemnomorskiej atmosfery. Czego powinien spodziewać się turysta planujący pobyt na tej wyspie?
Przede wszystkim powinien wiedzieć, że Cypr już od roku 2004 należy do Unii Europejskiej. Wiąże się to z otwarciem granic – przekroczenie ich nie wymaga ani paszportu, ani wizy, wystarczy dowód osobisty. Poza tym na wyspie obecna jest waluta euro, która zastąpiła funt cypryjski. Pisząc o sytuacji politycznej kraju warto też zwrócić uwagę na fakt nieformalnego podziału na północną (turecką) i południową (grecką) część. Te regiony oddzielone są linią Attyli, zwanej też Zieloną Linią, bacznie strzeżoną przez liczne bazy wojskowe. Obie części nie darzą się zbytnią sympatią, a turyści powinni być ostrożni z poruszaniem się i robieniem zdjęć w okolicach linii demarkacyjnej, ponieważ ich sprzęt – film, karta pamięci – może zostać skonfiskowany w celu zweryfikowania ewentualnej szkodliwości politycznej. Większość państw, w tym Polska, nie uznaje istnienia dwóch krajów na cypryjskiej wyspie. Mimo to należy wziąć pod uwagę obecność tego problemu, ponieważ jest żywym elementem obecnej sytuacji na Cyprze. To niełatwy temat, więc należy pozostać ostrożnym przy poruszaniu go wraz z mieszkańcami, aby nie urazić ich i nie narazić na niepotrzebne, negatywne skojarzenia.
Wspomniane podziały nie znaczą jednak, że Cypryjczycy są narodem zamkniętym i skłonnym do konfliktów. Wręcz przeciwnie, postrzega się ich raczej jako ludzi przyjaznych, towarzyskich, łatwo nawiązujących i utrzymujących znajomości. Turyści nierzadko doświadczają wrażenia rodzinnej, lekkiej atmosfery, w którą bardzo łatwo wniknąć. Powszechna jest też śródziemnomorska żywiołowość, gestykulacja i głośny ton głosu. Ludzie chętnie dotykają się, nie wyznaczają rygorystycznej strefy osobistej. Na wyspie można porozumieć się za pomocą trzech języków: greckiego, tureckiego (języki urzędowe) i angielskiego, którego znajomością może pochwalić się większość mieszkańców. W niektórych hotelach pracownicy komunikują się też po niemiecku i rosyjsku.
Cypr jest jednym z państw, w których w ruchu drogowym wprowadzono lewostronność. To kolejna z rzeczy, na które należy się przygotować, aby nie zostać zaskoczonym na miejscu, nieco kłopotliwa przy zmienianiu przyzwyczajeń. Poza nią, przepisy nie różnią się w szczególny sposób. Podobnie jak u nas należy zapinać pasy, nie wolno rozmawiać w trakcie jazdy przez telefon komórkowy i prowadzić pod wpływem alkoholu, a dzieciom do piątego roku życia nie wolno siedzieć na przednich siedzeniach. Transport publiczny na wyspie jest słabo rozwinięty, więc powodzeniem cieszą się liczne wypożyczalnie samochodów. Aby móc z nich skorzystać, trzeba mieć 21 lat i ważny dokument prawa jazdy. Ceny zmieniają się w zależności od pory roku i marki samochodu, ale dopuszczają targowanie się i uzyskiwanie zniżek przy dłuższym korzystaniu z usługi. Inną praktyczną ciekawostką jest rodzaj gniazdek elektrycznych, różniących się od polskich – konstruowanych według typu brytyjskiego, z trzema bolcami – trzeba więc korzystać ze specjalnych adapterów. Można je bez problemu kupić lub wypożyczyć w hotelowej recepcji.
Zgodnie z typowymi zwyczajami państw śródziemnomorskich, kuchnia jest lekka i obiady serwuje w późnych porach. Są najobfitszym i najdłuższym posiłkiem całego dnia. Na wyspie spora część restauracji otwierana jest po godzinie dwudziestej (przy czym warto wspomnieć o różnicy czasu między Polską, a Cyprem, wynoszącą jedną godzinę w przód). Cypryjczycy chętnie sięgają po figi, oliwki, pestki i orzechy, które przegryzają pomiędzy właściwymi posiłkami. Ta specyfika niewątpliwie ma związek z klimatem, pełnym wysokich temperatur – gorącego lata i łagodnej zimy. Przygotowując ubrania powinno się jednak pamiętać nie tylko o pogodzie, ale także o obyczajach. Choć Cypr nie należy do krajów konserwatywnych, zwiedzanie obiektów sakralnych ma własną, wyrażającą szacunek etykietę. Trzeba zasłonić kolana i ramiona, a odwiedzając meczet, zdjąć buty przy wejściu. Wiele świątyń prowadzi specjalnie wypożyczalnie odpowiednich okryć, co ułatwia zwiedzanie i przypomina o wymogach kultury. Na wyspie dominuje prawosławie, choć spotyka się też inne religie, takie jak islam, katolicyzm i buddyzm. Niektórzy Cypryjczycy deklarują ateizm. Wskazuje to na tolerancyjność wyspy i możliwość pokojowego współistnienia różnych wierzeń.
Na Cyprze spotkamy się także ze sjestą – zwyczajowo jest to krótka drzemka we wczesnych godzinach popołudniowych, obecna przede wszystkim ze względu na klimat. W praktyce nie każdy Cypryjczyk zajmuje się w tym czasie snem. Obowiązuje jednak odpoczynek, co odzwierciedla się w godzinach otwarcia sklepów i urzędów. Najczęściej są otwarte od godziny 9 do 13, później od 15 do 17. Latem urzędy działają tylko do godziny 13, lecz za to zimą pracują o jeden dzień w tygodniu dłużej. Niektóre święta znane w Polsce są obchodzone także na wyspie – chrześcijańskie Boże Narodzenie, Wielkanoc, Trzech Króli, celebrowany na całym świecie Nowy Rok. Oprócz nich Cypryjczycy obchodzą święta narodowe – 28 października, 25 marca, święto kwiatów Anthestiria – na cześć powrotu wiosny, przypadające w maju, ruchome. Ciekawe są także liczne festiwale, na przykład Międzynarodowy Festiwal Sztuki w Limassol odbywający się na przełomie czerwca i lipca, Festiwal Teatralny Curium – na przełomie lipca i sierpnia, w antycznym amfiteatrze, czy kontrastowy tematyką Festiwal Piwa Calsberg w Nikozji.
Wybór pamiątek serwowanych przez cypryjską wyspę miłości stwarza nieograniczone możliwości. Za stolicę pamiątek uważa się Lefkarę, w której już pod koniec XV wieku powstało przedsiębiorstwo „Lefkaritika” trudniące się tworzeniem koronek i przyozdabianych nimi obrusów, serwetek, bieżników, a także ręcznie przygotowywanej biżuterii ze srebra. Inną alternatywą są dywany, ceramika i hafty, również wykonywane pracą ludzkich rąk. Ich ceny potrafią być bardzo wysokie, lecz można się targować, szczególnie po tureckiej stronie wyspy, co stanowi rozsądne rozwiązanie. Wielu turystów nie mniej chętnie wywozi ze sobą cypryjskie wino – wyjątkowy smak spędzonych w tamtejszym klimacie wakacji.
Cypr jest państwem bardzo otwartym na przyjezdnych – z pewnością warto go odwiedzić i wracając, zabrać ze sobą nie tylko urokliwe pamiątki starannego rękodzieła, lecz i wiele pozytywnych wspomnień związanych z kulturą i mentalnością jego mieszkańców. Planując podróż turysta może przygotować się na niezliczoną ilość atrakcji, które oferuje mu mityczne miejsce zrodzenia Afrodyty. Bogini miłości – i piękna.
Autor: Monika Karpińska
