Szyndzielnia

Szyndzielnia to szczyt w Beskidzie Śląskim wznoszący się na wysokość 1028 metrów nad poziomem morza, położony między dolinami Olszówki, Wapienicy i Białki. Beskid Śląski przynależy do Beskidu Zachodniego, od wschodu sąsiaduje z Kotliną Żywiecką, od zachodu z rzeką Olzą. Beskid Śląski tworzą pasma górskie Czantorii i Baraniej Góry, przedzielone doliną Wisły. Zbudowany jest z wapieni, piaskowców, zlepieńców i łupków, a w najwyższych rejonach z piaskowca godulskiego i istebniańskiego.

Na terenie Beskidu Śląskiego przeważają lasy mieszane z elementami buka i jodły. Charakterystyczne rośliny dla tego rejonu to: storczyki, fiołki, paprocie, widłaki; występują tu również rzadkie okazy przetacznika górskiego, tojadu mocnego i wawrzynka wilczełyko.

Administracyjnie Szyndzielnia przynależy do Bielska-Białej. Nazwa góry pochodzi od wyrabianych niegdyś w tych rejonach “szyndziołków”, czyli gontów używanych do pokrycia chat i stodół. Pierwotnie górę nazywano Szędzielnią lub Gaciokiem, zaś po niemiecku Kamitzerplatte, od polskiej nazwy dzielnicy Bielska-Białej leżącej u stóp szczytu – Kamienicy.

Stoki Szyndzielni są gęsto zalesione, występują tam głównie lasy iglaste (świerkowo-jodłowe z domieszką modrzewiów) i liściaste z dominacją buczyny. Na północ od Szyndzielni wznosi się Klimczok (1117 m n.p.m.), gdzie znajduje się kolejne schronisko, a także 7-metrowa ścianka wspinaczkowa, odkryty basen i wyciąg narciarski. Ze szczytu Szyndzielni widać panoramę Bielska-Białej, Babiej Góry, Pilska i Tatr.

Nieco poniżej szczytu, na wysokości 1001 m n.p.m. znajduje się najstarsze schronisko w Beskidzie Śląskim, zbudowane z kamienia ciosanego i drewna na wzór schronisk alpejskich. Schronisko na Szyndzielni zostało wybudowane w 1897 r. z inicjatywy Beskidenverein, czyli Towarzystwa Beskidzkiego, pierwszej organizacji turystycznej na terenie polskich Beskidów. W schronisku jest restauracja, 49 miejsc noclegowych, kominek, sala ping-pongowa, telewizja satelitarna, wypożyczalnia rakiet śnieżnych i sklepik z pamiątkami. W budynku znajduje się również stacja meteorologiczna (na wieżyczce) i winiarnia, ponadto schronisko posiada taras widokowy z ławkami i stolikami.

Schronisko na Szyndzielni
Schronisko na Szyndzielni

Kolejną atrakcję turystyczną stanowi alpinarium, zajmujące obszar 400 m², jest ono częścią ścieżki przyrodniczo-dydaktycznej prowadzącej przez stoki Szyndzielni. W ogrodzie skalnym można zobaczyć kilkaset gatunków roślin górskich, np. charakterystyczne dla Beskidu Śląskiego szarotki, kukliki, zawilce. W Alpinarium znajdują się również okazy roślin alpejskich. Alpinarium powstało w 1905 r., jego założycielem był Edward Schnack, mieszkaniec Bielska-Białej, przyrodnik i muzealnik. Kiedyś na stokach góry znajdowała się skocznia narciarska.

Ponadto na Szyndzielni jest wyciąg talerzykowy i trasa narciarska dla początkujących (oddalona o 50 m od schroniska), przygotowywana przez ratraki. W schronisku można zamówić zajęcia z profesjonalnym instruktorem. U podnóża góry jest tor saneczkowy. W 1953 r. w została zbudowana kolej gondolowa, zmodernizowano ją w połowie lat 90, dzięki czemu obecnie jest przystosowana do przewożenia wózków dziecięcych i inwalidzkich, rowerów i nart, stanowi ona niemałą atrakcję dla mieszkańców Bielska-Białej i turystów.

Kolej jest oddalona o 1200 metrów od parkingu, można się do niej dostać czerwonym szlakiem biegnącym przez Cygański Las lub drogą asfaltową. Jeśli wybierzemy drogę przez las będziemy mijać schronisko na Dębowcu i czynny przez cały rok tor saneczkowy. Przy kolejce gondolowej jest górskie źródełko. Kolej gondolowa w 6 minut wywozi nas prawie pod sam szczyt.

Z Szyndzielni wiedzie wiele szlaków górskich, m.in. na równie popularny Klimczok, Błatnią, czy Kozią Górę oraz do Szczyrku, Bystrej, Brennej, Jaworza, Olszówki i Wapienicy. Na trasie prowadzącej na Klimczok można podziwiać panoramy Skrzycznego, Magurki i wspomnianej już Babiej Góry i Pilska.

Szlaki turystyczne prowadzące na Szyndzielnię:

– szlak czerwony z Cygańskiego Lasu w Bielsku-Białej przez Dębowiec i Cuberniok, czas przejścia: 2,5 godziny;

– szlak żółty z Bielska-Białej przez Kozią Górę, czas przejścia: 2,5 godziny;

– szlak czerwony ze szczytu Klimczoka, czas przejścia: 45 minut;

– szlak czerwony lub zielony od schroniska na Dębowcu, czas przejścia: ok. 1,5 godziny;

– szlak niebieski z Olszówki Górnej, następnie zielony bądź czerwony (dojazd autobusem MZK Bielsko-Biała nr 8 do końcowego przystanku w Olszówce Górnej), czas przejścia: ok. 1,5 godziny;

– szlak żółty z Wapienicy Górnej, następnie zielony (dojazd autobusem MZK Bielsko-Biała nr 16 do końcowego przystanku w Wapienicy), czas przejścia: 2 godziny;

– szlak żółty z Olszówki Dolnej (dojazd autobusem MZK Bielsko-Biała nr 1 do końcowego przystanku w Cygańskim Lesie), czas przejścia: ok. 2 godziny;

– szlak zielony z Wilkowic (dojazd pociągiem do stacji Wilkowice-Bystra) przez przełęcz Kołowrót szlakiem żółtym, czas przejścia: 2,5 godziny;

– szlak zielony z Bystrej Górnej (dojazd autobusem MZK Bielsko-Biała nr 57 do końcowego przystanku w Bystrej Górnej) przez przełęcz Kołowrót szlakiem żółtym, czas przejścia: 1 godzina i 20 minut;

– szlak niebieski lub zielony ze Szczyrku (dojazd autobusem PKS do Szczyrku Centrum), następnie szlakiem czerwonym od Siodła pod Klimczokiem, czas przejścia: 2,5 godziny;

– opcjonalnie dojazd kolejką gondolową z Olszówki Górnej i przebycie reszty trasy zielonym szlakiem w 10 minut.

Szlaki turystyczne z Szyndzielni:

– szlak czerwony na Klimczok, od Siodła pod Klimczokiem szlak niebieski, czas przejścia: 45 minut;

– szlak czerwony na Klimczok, a następnie żółty na Błatnią, czas przejścia: 1 godzina i 45 minut;

– szlak czerwony na przełęcz Karkoszczonka, czas przejścia: 1 godzina i 10 minut;

– szlak żółty, a następnie niebieski na Kozią Górę, czas przejścia: 1,5 godziny;

– szlak czerwony, następnie niebieski do centrum Szczyrku, czas przejścia: 1 godzina i 45 minut;

– szlak czerwony przez Przełęcz Salmopolską do Szczyrku, czas przejścia: 4,5 godziny;

– szlak żółty, następnie zielony do Bystrej Górnej, czas przejścia: 1,5 godziny;

– szlak żółty do Cygańskiego Lasu w Bielsku-Białej, czas przejścia: 1 godzina i 45 minut;

– szlak czerwony, następnie zielony na Dębowiec, czas przejścia: 1,5 godziny;

– szlak czerwony, następnie żółty do Wapienicy, czas przejścia: 1,5 godziny.

Szyndzielnia – Klimczok – Szyndzielnia (7 km)

Wycieczkę zaczynamy w Bielsku-Białej z dzielnicy Olszówka, gdzie można dojechać autobusami miejskimi nr 8 i 7. Z Olszówki Górnej można podążyć zielonym szlakiem na Szyndzielnię (ok. 1,5 h), z Olszówki Dolnej szlakiem żółtym (ok. 2 h), szlak zielony z Olszówki Górnej w pewnym momencie się kończy i dalej idziemy szlakiem żółtym, prowadzącym z Olszówki Dolnej. Na wysokości górnej stacji kolejki mijamy pozostałości po Hali Kamienickiej, po kilku minutach dochodzimy do schroniska na Szyndzielni. Rejon wierzchołków Szyndzielni i Klimczoka posiada bardzo gęstą sieć znakowanych szlaków, dlatego trzeba uważać w punktach węzłowych. Spod schroniska należy iść dalej czerwonym szlakiem w górę, po prawej stronie będziemy mijać łom, którego używano do budowy schroniska, a następnie przechodzić przez górną część Hali Kamienickiej. Trasa na Klimczok prowadzi przez las, jest ona stosunkowo łatwa, nie ma stromych podejść, a grzbiet jest wyrównany. W połowie drogi szlak czerwony skręca w lewo, jeśli wybierzemy tę drogę dojdziemy do schroniska pod Klimczokiem w jakieś 20 min, idąc dalej prosto szlakiem żółtym wybierzemy nieco trudniejszą trasę, lecz po kilkuset metrach znajdziemy się na przełęczy Siodło pod Klimczokiem (1117 mn.p.m), z której roztacza się piękny widok na Beskid Żywiecki i Beskid Mały. Nazwa tego szczytu pochodzi od legendarnego zbójnika beskidzkiego Klimczoka, który podobno ukrywał w jednej z pobliskich jaskiń. Na postać słynnego Klimczoka złożyło się trzech hersztów zbójeckich żyjących w XVII wieku, noszących nazwisko Klimczak. Ostatni odcinek przebywamy czarnym szlakiem, mijamy przełęcz i niebieskim szlakiem w kilka minut dochodzimy do schroniska na Klimczoku, gdzie znajduje się kolejny węzeł szlaków, m.in. na Błatnią i przełęcz Karkoszczonka. Wracamy na przełęcz Siodło pod Klimczokiem i skręcamy w prawo na czerwony szlak, po kilkuset metrach zaczyna się żółty szlak, którym dochodzimy do schroniska na Szyndzielni, zielonym szlakiem dojdziemy do górnej stacji kolejki.

Wapienica Zapora – Błatnia – Szyndzielnia

Wycieczkę rozpoczynamy z Wapienicy Zapory, do której można dojechać autobusem miejskim nr 16 (wysiadamy na ostatnim przystanku i mijamy dawne pole namiotowe). Trasa wiedzie przez Dolinę Wapienicy do zapory, gdzie zaczyna się niebieski szlak, który wiedzie przez Palenicę na Błatnią. Trasa nie jest zbyt wymagająca, prowadzi raz w górę, to znowu w dół. Po 2 godzinach dochodzi się do schroniska na Błatniej. Spod schroniska idziemy żółtym szlakiem, na trasie czekają na nas piękne panoramy Równicy, pasma Czantorii, Bielska-Białej, Brennej i Doliny Wapienicy. Po półtorej godziny dochodzi się na Szyndzielnię. Można wrócić tą samą drogą lub zejść szlakiem zielonym, a następnie czerwonym do Olszówki Górnej, przechodząc przez Dębowiec i odwiedzając znajdujące się poniżej schronisko PTTK bądź zjechać kolejką.

Bielsko-Biała Olszówka Górna MZK (502 m n.p.m.) – Polana na Dębowcu – Schronisko na Dębowcu (536 m n.p.m.) – Przeł. Dylówki (721 m n.p.m.) – Schronisko PTTK na Szyndzielni (1001 m n.p.m.) – Szyndzielnia (1027 m n.p.m.)

Wycieczkę rozpoczynamy na parkingu pod Dębowcem, skąd wiedzie czerwony szlak do schroniska na Dębowcu i dalej na Szyndzielnię. Stoki Dębowca oddzielają dzielnice Bielska-Białej – Olszówkę i Kamienicę. Na polanie na Dębowcu znajduje się dawna gajówka (1 poł. XIX w.), którą w 1895 r. Beskidenverein zaadaptowało na schronisko górskie, całoroczny tor saneczkowy, kaplica parafii pw św. Andrzeja Boboli oraz duży ośrodek rekreacyjno-narciarski, w którego skład wchodzą: kolej kanapowa na Dębowiec, wyciąg zaczepowy, ścianka wspinaczkowa, park linowy, siłownia, plac zabaw i ścieżka dydaktyczna. Z polany na Dębowcu rozciągają się piękne panoramy Bielska-Białej, Pogórza Cieszyńskiego, Kotliny Oświęcimskiej i  Wyżyny Śląskiej. Z polany na Dębowcu dochodzimy czerwonym szlakiem na szczyt Szyndzielni w nieco ponad 2 godziny, różnica wysokości na trasie Dębowiec – Szyndzielnia to 430 metrów. Trasa jest łagodna i bezpieczna, większą jej część pokonuje się szeroką drogą dojazdową między lasami. Przy górnej stacji kolejki gondolowej na turystów czekają punkty gastronomiczne, sklepy z pamiątkami i toalety. Tuż obok jest świetny punkt widokowy widokowy na Bielsko-Białą i dolinę rzeki Białej, Pogórze Cieszyńskie, Kotlinę Oświęcimską i Wyżynę Śląską. Po kilku minutach dochodzimy do schroniska PTTK na Szyndzielni, minąwszy alpinarium o powierzchni około 400 m2, którego początki sięgają roku 1905 r. Ze schroniska PTTK na Szyndzielni (1001 m n.p.m.) tylko kilka minut dzieli nas od szczytu Szyndzielni.

Atrakcje Szyndzielni:

 – na stoku Dębowca u stóp Szyndzielni znajduje się całoroczny tor saneczkowy o długości 410 metrów, tor na całej długości jest oświetlony i monitorowany. Różnica wysokości to 30 metrów, na trasie są 4 łuki i 3 tunele.

nowoczesna kolej linowo-gondolowa – jest czynna codziennie (za wyjątkiem świąt) od rana do późnych godzin popołudniowych, czas przejazdu wynosi 6 minut. Kolejka kursuje od maja do sierpnia od 9 do 19.30, a przez pozostałą część roku od 9 do 17.30. (w poniedziałki od 10). Można do niej dojechać dwoma autobusami MZK: linią nr 8 i 7, dla klientów zmotoryzowanych został udostępniony płatny parking oddalony o jakieś 1200 metrów od dolnej stacji kolejki. Długość trasy to 1810 metrów, różnica wysokości wynosi ok. 450 metrów. Stacja górna położona jest na wysokości 958 m n.p.m., na trasie widać piękne panoramy Bielska-Białej i Beskidów.

trasa narciarska dla początkujących i wyciąg talerzykowy

– rezerwat przyrody „Stok Szyndzielni”

– alpinarium przy schronisku PTTK na Szyndzielni

 

Autor: Natalia Rolnik